Çocuğum Üstün Zekalı mı?

Güneş’in üstün zekalı olduğunu açıkladıktan sonra, birçok anneden üstün zekalılarla ilgili soru geldi. Tüm arkadaşlarıma da toplu yanıt olması açısından, daha önce paylaştığım tüm Instagram paylaşımlarımdaki açıklamaları, bu başlık altında toplamak istedim ki merak edilen her soru yanıt bulsun ve direkt ulaşılabilsin diye. Ayrıca Tüzder – Tüm Üstün Zekalılar Derneği’ndeki Psikolog Ezgi Nur Şahin ile özel yaptığımız söyleşileri de yakında YouTube kanalıma ekleyeceğim. Kanalım Şule Alkış’a abone olursanız, uzman konuklarla yaptığımız diğer söyleşilerimize de ulaşabilirsiniz. Psikolog, kadın doğum, diş sağlığı, beslenme, çocuk hastalıkları, yazarlar, işaret dili açıklamaları gibi birçok alanda, uzmanların sorularımızı yanıtladığı kanalıma bu linkten ulaşabilirsiniz.

Psikolog Ezgi Nur Şahin’den edindiğim tüm bilgileri sırasıyla aktaracak olursam;

Zeka; normal zeka – parlak zeka – üstün zeka – çok üstün zeka ve dahi olarak sıralanırmış. Güneş “çok üstün zekalı” sıralamasındaymış. Bu testi yaptırmamdaki amaç, çocuğumu “sınıflandırma” ya da egosal bir tatmin sebebiyle değil, çocuğu yönlendirirken ona doğru rehberlik yapabilmek ve çocuğu tanımak adına izlediğim bir yol. Dolayısıyla ve açıkçası Güneş’in bu durumunun zaten bilincinde olmama rağmen, bu zamana kadar hiçbir zaman paylaşmamıştım ve teste yanaşmamıştım çünkü burada önemli olan şey, çocuğun bu farklılığı bilmemesi, ebeveyn de çocuk da bunu ayrıcalık olarak görmemesi. @dr.bahareris ‘in zeka testleri hakkındaki bilgilendirmelerini de araştırmanızı tavsiye ederim. Öte yandan üstün zekalı olmak da “normal gelişimin dışında” bir durumdur. Nasıl zihinsel engel bir uç ise, üstün zeka da bir uçmuş, yani bu da bir engel türü sayılırmış çünkü normalin dışında bir durummuş. Bugün görüştüğümüz Sevgili Psikolog @ezginrsahn hanımın sözleri bu yönde. Doğru yönlendirilirse bunun dezavantajları yaşanmazmış. Bu noktada da bilinçli olmak gerekiyor. Bu konuyla ilgili tüm anneler için de faydalı olacak detaylı bilgiler paylaşmaya devam edeceğim ve Youtube kanalımda da uzmanlarla bu konuyu ayrıca paylaşacağım ❣ (Instagram paylaşım -1)

Çocuğum üstün zekalı mı; nasıl anlayabilirim❓ Çocuğumuzun üstün, parlak ya da normal olup olmadığını anlamak, salt gözlemle anlaşılabilecek bir durum değilmiş. Uzman psikologlar tarafından tanılama işlemi yapılmalıymış fakat bu da yeterli değilmiş. Aileden ve öğretmenden çocuk hakkında detaylı öykü almak gerekebilirmiş. Buradaki amaç; çocukları bu şekilde etiketlemek değil, ihtiyaçlarını belirlemekmiş. Ayrıca Ezgi Hanım “Zeka testleri tek başına yeterli değildir. Tanılama için hem gözlem, hem test gerekmektedir.” diyor. Testler 3 yaşından sonra yapılıyormuş ve zekanın büyük bir kısmı da 6 yaştan sonra oluşuyormuş. Ayrıca çok önemli bir bilgi daha var ki; her psikolog bu testleri yapamazmış. Bunun için de özel bir eğitim gerekliymiş. O yüzden istismara açık bir konu imiş. Çocuğun IQ skoru da aile dahil kimseyle paylaşılmıyormuş. Dolayısıyla ben de Güneş’in skorunu bilmiyorum. Tek bildiğim; “çok üstün zekalıların” skoru 145 üzeri olduğu. Ek olarak, @dr.bahareris ’in “Her Çocuk Üstün Yeteneklidir” kitabını da okumanızı tavsiye ederim, kitap çok ama çok aydınlatıcı ?? (Instagram paylaşım -2)

Zeka testleri birçok alt testten oluşur. Bunlar bazen soru cevap şeklinde, bazen ise materyaller aracılığıyla yapılır. Yaklaşık bir saat kadar süren testin akabinde, aile danışmanlığında psikolog; çocuğun genel zihinsel durumunu, güçlü ve zayıf yönlerini, gözlemlerini paylaşır ve ailenin bilmesi ve uygulaması gereken adımlarla ilgili rehberlik sağlar. Bu testler eski araçlar olduğu için handikabı çok fazladır. Bu sebeple aile, testi bir amaç değil, bir araç olarak görüp yaptırmalıdır. Sonuç üstün, parlak ya da normal; ne çıkarsa çıksın her türlü etiketlemeden kaçınılmalı, çocuğun ihtiyacına yönelik bir program hazırlanmalıdır. Testlerin raporları ve sonuçları mahrem bilgilerdir. Çocuğun yanında zekaya yönelik olumlu ya da olumsuz yaftalarda bulunmamak gerekir, bu konuda aileler hassas davranmalıdır. 6 yaştan sonra yapılan zeka testleri daha günceldir. (Instagram paylaşım -3)

“Mükemmeliyetçilik hem çocuğun kendine yönelik gerçekleştirdiği bir durum olabilir, hem de sosyal çevresine karşı yarattığı bir mükemmeliyetçilik de olabilir. Kendisine yönelik mükemmeliyetçilikte çocuk; ben bunu nasıl yapamam, eksik olmamalı, örneğin resim yapıyorsa bu boyamayı dışarı taşırmamalıyım gibi kaygılar yaşar. Sosyal mükemmeliyetçilik kaygısı yaşayan çocukta ise; O onu nasıl yapamaz, neden yanlış yaptı, hemen müdahale etme, eleştirilerde bulunma gibi durumlar yaşanır. Her ikisi de belli bir doza kadar olmalıdır ve belli bir dozdan sonrası ise çocuğa zarar verebilir ve yorabilir. Ebeveyn de bu noktada çok dikkat etmelidir ve günlük hayatta anne babalar da mükemmeliyetçi ise bu, çocuğa da bulaşabilir. O yüzden çocuk bir davranış yaptığı zaman eksi yönlerini değil de artı yönlerine odaklanmak gerekir. Çok güzel yapmışsın ama şurası eksik olmuş gibi söylemlerden de kaçınılmalıdır. Bu noktada da anne babalar çocuğa her zaman bardağın dolu tarafını göstermeleri gerekir. Çocuğun kendisine yönelik yani yapamıyorum, başaramıyorum gibi korkuları varsa da çocuğu rahatlatmalı, önemli olanın yapmaktan ziyade bundan zevk alması gerektiği, herkesin her şeyi tam anlamıyla yapması gerekmediği söylenmeli. Çaba gösterirsen yapabilirsin denilip, aslında çocuğun çabası övülmeli. Yapamazsan bile ben seni hep seveceğim diye rahatlatılıp, kendini güvende hissettirilmeli.” Güneş’in başaramazsam korkusu ve mükemmelliyetçiliği var ve üstün zekalı çocukların da genelde yaşadığı bir sorunmuş bu durum. Aynı zamanda da sık sorulan sorulardan biri ?

Bilgilerin daha da fazlası yakında YouTube kanalımda olacak. Ezgi Nur Hanım’a @psikologezginursahin Instagram hesabından ulaşabilirsiniz.